ANADOLU MEDENİYETLER MÜZESİ (BERİL TUFAN)

BULMACANIN TARIHI

 Bulmacanın aşamalarında göz atacak ilk bulmaca 1913 yılını işaret etmektedir. İlk bulmacaların, 1913 yılında New York'ta ortaya çıktığı ortaya çıktı. Bu tarihte siyasi bir göçmen olan  Arthur Wayne,  New York World'ün editörlüğünün yaptığı gazetelerin 'eğlence' bölümlerini parayla doldurmaya ihtiyaç duymuş ve bu nedenle “Word Cros” (kelime çaprazlama) olarak adlandırdığı şeyler tasarlanmıştı. Bu tasarım, okurlardan, elmaslardan oluşan kareleri, verilen listedeki kelimelerle eşleştirerek doldurmasını sağlar (Balfour 2003: 114). Ancak 1920'li yıllarda, bulmacaların belirginleştiği yıllarda. Bu dönemde, üniversite mezunu iki genç olan Simon ve Schuster'ın New York'ta Cross Word Puzzle Kitabı'nı yayınlamasından dolayı -bu kitap kısa sürede başarı sağlamıştır- bulmacalar yükselişe geçmiştir.

BULMACANIN GELISIMI

Bu kitaptan beş yıl sonra Britanya'nın bütün ulusal gazetelerinde bir bulmaca yer almaya başladı. Geçen 70 yıllık bir zaman sürecinde, Britanya'daki bulmacalar bilhassa kendi şifreli formlarında gün yüzünde ortaya çıktı. Sonuç olarak, Britanya ve İngiliz şifreli bulmacalarıyla ilişkili olan şifreli bulmacalar, genel olarak ve belirlenemeyen değer bir diğer biçimli ulusların bulmacalarından farklıdır. Örneğin, The New York Times'ın şifreli bulmacası, kendi açıklarının İngiliz şifreli ayrıntıları aralığından daha basit ve daha az anlatımı vardır (Balfour 2003: 103). İngiliz şifreli bulmacalarının ayrıntıları, karakteristik olarak kesindir ve muhtemelen tuhaf bir biçimde İngiliz ulusunun adil oyunu yansıtılmaktadır (Balfour 2003: 116).

ABD kaynağı olan, özellikle İngiliz ulusları olmak üzere diğer ulusların medyası tarafından uyarlanan bulmacalar, ilerleyen zamanlardaki katmanların en ücra köşelerine kadar yayılmıştır. Son yıllarda internete yardım yapılmaya başlandı. Araştırmanın düzenli olarak yayınlanması, The Times'ın bulmacası aynı zamanda The Press (Yeni Zelanda), The Australian ve South China Morning Post'unda da görülüyor. The Guardian'ın bulmacası, Hindustan Times'ta (Hindistan); Evening Standard'ın bulmacası Khaleej Times'ta (BAE) yayımlanmıştır. Amerikan medya tekeli, hem The Daily Observer'ın (Antigua) hem de The Times of India'nın bulmacalarını oluşturmasını sağlamıştır.

DUNYANIN EN UZUN BULMACASI

93.769 sorulu, 300 metre uzunluğunda 1000 sayfalık bulmaca

Şu an için dünyanın en büyük bulmacası olarak Guiness Rekorlar kitabına adını yazdıran kişi Hristo A. Yonitsov adındaki bir Bulgar. 3 Haziran 2014 tarihinde bitirdiği ama bir türlü bastıramadığı bulmacasında, tam 93.769 soru yani ipucu varmış. Hristo 14 yılını verdiği bu çalışma için sayılamayacak kadar çok kere kütüphanelere gitmiş, on binlerce kelimenin izini sürmüş, bulmuş, öğrenmiş ve kullanmış. Sonuçta ortaya 300 metre uzunluğunda ve 1000 sayfalık tek parça bir bulmaca çıkmış. Tamamı kaç yılda çözülür ya da çözen var mıdır bilmiyorum ama daha büyüğü yapılana kadar Guiness rekorlar tahtı şu an için Hristo A. Yonitsov’a ait.

kaynakça:T24dergısı ,bulmaca keyıf dergısı